Lưới chắn mùi hôi chuồng trại hiện nay đang là một trong những biện pháp phổ biến nhằm giúp cải thiện môi trường trong chăn nuôi, giải pháp này thường được các chủ trang trại báo cáo lên các cơ quan bảo vệ môi trường, cũng như cơ quan môi trường thường yêu cầu các chủ trang trại chăn nuôi thực hiện, để giảm thiểu các tác động mùi hôi thối tới khu dân cư.
Ngành chăn nuôi nói chung và chăn nuôi heo nói riêng, đang mở rộng, phát triển mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu thực phẩm ngày càng lớn do sự gia tăng dân số Thế giới. Hiện nay đầu tư trang trại chuyển dịch mạnh mẽ từ mô hình chăn nuôi Nông hộ sang mô hình Trang trại công nghiệp, đa số là mô hình trang trại quy mô tập trung lớn với công suất lên đến hàng chục, thậm chí hàng trăm nghìn heo thương phẩm mỗi năm. Sự gia tăng không ngừng trong quy mô chăn nuôi này là cần thiết, tuy nhiên kéo theo đó là những hệ quả ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống xung quanh như ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước…
Hiện nay, Việt Nam đã dần hoàn thiện chính sách, chế tài để xử phạt những hoạt động sản xuất ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường. Áp lực cho Cơ quan quản lý cũng như các chủ trang trại chăn nuôi heo quy mô lớn, là làm sao có thể vừa sản xuất và vừa có thể mang đến một môi trường bền vững và không ảnh hưởng đến môi trường xung quanh và cân bằng sinh thái. Khi một trang trại bị xử phạt theo quy định, đồng thời phải có ngay giải pháp xử lý để khắc phục hậu quả. Vậy đâu đó, cần một giải pháp đáp ứng đủ các yếu tố: An toàn – Thân thiện môi trường – Chi phí hợp lý. Trong khi chưa có giải pháp triệt để, một trong những biện pháp phổ biến hiện nay được sử dụng là lắp lưới chắn phía cuối bên ngoài chuồng (Sau quạt hút) .
Hình ảnh biện pháp Lưới xanh chắn sau quạt hút (Nguồn: Internet)
Biện pháp này, về cơ bản là sử dụng dạng lưới có kích thước lỗ rất nhỏ bằng vật liệu có thể là vải không dệt, poly, bao bọc phía sau hướng thổi của quạt hút từ bên trong ra ngoài (hình minh họa), để có thể ngăn cản hoặc phân tán mùi ngắn hạn, trong một vài trường hợp, còn kết hợp phun tinh dầu khu vực được chặn lại. Mục đích chính của biện pháp này là giảm sự lan truyền của mùi từ trang trại lan ra môi trường xung quanh.
Ưu điểm của giải pháp Lưới chắn sau quạt
Đây là biện pháp dễ dàng thực hiện, có thể là giải pháp nhanh chóng mà trang trại có thể áp dụng được ngay. Biện pháp này giúp ngăn cản làm không khí gây mùi bên trong chuồng không đi theo luồng gió tự nhiên tức thì, mà có sự gián đoạn
Là biện pháp nhanh chóng và chi phí có thể chấp nhận được để triển khai nhanh trong trường hợp cấp bách.
Một số vấn đề cần lưu ý của giải pháp lưới chắn mùi
Lưới chỉ lắng được phần nhỏ mùi do phun nước hoặc tinh dầu làm một số ít phân tử mùi tan vào sương, nhưng phần lớn vẫn phát tán vào không khí, mặc dù bị cản lại không bị thổi ra xa ngay lập tức, nhưng sau đó tích tụ và vẫn phát tán ra các khu dân cư xung quanh, do vậy vấn đề xử lý mùi gần như không có hiệu quả đáng kể.
Việc lắp đặt thêm lưới chắn phía sau sẽ ngăn cản và làm cho lưu lượng không khí bên trong chuồng bị ảnh hưởng, làm ảnh hưởng đến độ thoáng khí, khả năng hô hấp của heo, do vậy có một số nơi lắp xong nhưng không thể sử dụng được, do quạt thiết kế ban đầu không có mục đích này. Nếu vẫn có thể áp dụng, thì phải thường xuyên bật tất cả các quạt (thay vì chỉ bật một phần lúc trời mát), làm tăng đáng kể chi phí điện năng cũng như hao mòn thiết bị.
Trong một vài trường hợp, các trang trại được tư vấn phun tăng cường tinh dầu để khử mùi khu vực lưới chắn này, tuy nhiên việc này được cho là lãng phí, việc phun tinh dầu này cần thực hiện toàn thời gian 24h/24h, mang đến một gánh nặng chi phí khá lớn vì chi phí các loại tinh dầu này khá cao. Thêm vào đó, tinh dầu chỉ có tác dụng lấn át mùi trong một thời gian ngắn cũng như đánh lừa khứu giác trong một không gian hẹp, còn các khu vực xa thì không có tác dụng và vẫn bị ảnh hưởng bởi mùi, vì cơ bản tinh dầu không có tác dụng phân giải các khí gây mùi mà chỉ đánh lừa khứu giác.
Phương pháp này được phổ biến rộng rãi, thường do các cơ quan quản lý môi trường thúc ép trang trại phải có một giải pháp tức thì, để giải quyết gấp vấn đề mà cộng đồng dân cư phàn nàn. Nhưng với những nhược điểm kể trên và vấn đề mùi không giải quyết được triệt để thì sẽ gây lãng phí đầu tư cũng như hiệu quả kinh doanh, sức khỏe vật nuôi.
